ابوالقاسم طالبی گفت: انحلال خانه سینما یا عدم انحلال آن تابع قانون است اما به نظرم می‌رسد خانه سینما یک تشکل صنفی است و مشکل اصلی این خانه عملکرد جناحی و حزبی بعضی از مدیرانش است، در حالی که این خانه اگر به سمت حزبی جناحی نمی‌رفت، می‌توانست جای بسیار خوبی برای حمایت از سینماگران باشد.
به گزارش فارس، یک سال است طی تماس‌های مکرر تلاش می‌کنم مصاحبه‌ای با ابوالقاسم طالبی داشته باشم تا این که در نمایشگاه مطبوعات بالاخره مصاحبه را گرفتم و یک هفته بعد به همراه عکاس خبرگزاری راهی دفتر ایشان شدیم البته خیلی از سوالات ماند وایشان پاسخگویی به سوالات ما در خصوص خانه سینما، اختلافات تهیه‌کنندگان و سخنان اخیر آقای سلحشور را به زمانی دیگر موکول کردند. متن مصاحبه حاصل این گفت‌وگو است.
در ابتدای بحث، با توجه انحلال احتمالی خانه سینما و این که شما حدود ده سال قبل، انجمن سینماگران مستقل را تاسیس کردید، ممکن است روزی این انجمن، جای خانه سینما را بگیرد؟
نه، ربطی ندارد. خانه سینما باید مشکل حقوقی و قانونی خود را حل کند. تأسیس انجمن سینماگران مستقل ایران، فکری بود که در زمان حکومت فاشیست‌ها در دوم خرداد، تصمیم به اجرایی کردن آن گرفتم و در ماه مبارک رمضان بچه‌های سینما را برای افطاری به خانه‌ام دعوت می‌کردم، حدود 20 الی 30 نفر بودند و تقریباً 20 جلسه طول کشید تا اساسنامه انجمن را نوشتیم، بعد اساسنامه را به وزارت کشور دولت اصلاحات دادیم و در زمان آقایان «تاج‌زاده» و «مبلغ» (در معاونت سیاسی) اجازه تأسیس صادر و انجمن را تأسیس کردیم، در حال انجام یک سری اقدامات بودیم که اتفاق سوم تیر و روی کار آمدن آقای احمدی نژاد پیش آمد که من دیگر انگیزه‌ای برای ادامه کار در انجمن نداشتم، چون احساس می‌کردم که دیگر دوران فاشیستی تمام شده و نیازی به پیگیری آن نیست، باید بیشتر به دنبال کارهای خودم باشم.
منظورتان از خاتمه دوران فاشیستی و روی کار آمدن آقای احمدی‌نژاد، به معنی پایان مشکلات بود؟
نه، مشکلات به خودی خود حل نمی‌شود باید فضایی ایجاد شود که حل مشکلات در آن مقدور باشد لذا در آن دوران آقای احمدی نژاد شعارهایی را عنوان می‌کرد که با شعارها و دغدغه‌های ما که در حال ذبح شدن، بود و در آن برهه زمانی به عنوان یک ننگ شناخته می‌شد، هماهنگی داشت.
** در دوره اصلاحات دغدغه‌های ما ذبح می‌شد
کدام دغدغه‌های شما ذبح می‌شد؟
مبارزه علیه آمریکای جنایتکار و حاکمیت سرمایه‌داری، اندیشه سینما به مثابه یک ابزار برای خدمت به انقلاب و شهیدان همچنین معرفی چهره ایران به گونه‌ای که دنیا با فرهنگ انقلاب و اسلام و جهاد و عصر خمینی (ره) آشنا شود و از این دست حرف‌ها و ایده‌های اصیل.
** انحلال خانه سینما تابع قانون است
گفتید انجمن سینماگران مستقل در حال حاضر وجود دارد، من جواب نگرفتم آیا ممکن است جای خانه سینما را بگیرد؟
انحلال خانه سینما یا عدم انحلال آن تابع قانون است اما به نظرم می‌رسد خانه سینما یک تشکل صنفی است و مشکل اصلی این خانه عملکرد جناحی و حزبی بعضی از مدیرانش است در حالی که این خانه اگر به سمت حزبی جناحی نمی‌رفت می‌توانست جای بسیار خوبی برای حمایت از سینماگران باشد علاوه بر این ظاهراً تغییراتی در اساسنامه خانه سینما صورت گرفته که وزارت ارشاد و شورای فرهنگ عمومی این تغییرات را غیرقانونی می‌دانند و این امر مشکل آفرین شده است که امیدوارم به نحوی که به نفع سینماگران کشور باشد، حل شود.
در مورد سازمان سینمایی که سالها پیش پیشنهاد آن را ارایه دادید و مقاله نوشتید و مصاحبه‌های متعدد در این رابطه انجام دادید توضیحی بفرمایید.
طرح سازمان سینمایی به سالها پیش برمی‌گردد. در واقع قبل از این‌ها یعنی حتی قبل از دوم خرداد زمانی که بین حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت ارشاد و بچه‌های حاضر در صحنه یک سری اختلافات شدید رخ داد و یکپارچگی بچه‌ها از بین رفت، طرحی برای یک سازمان فراگیر ارائه دادم و زمانی که آقای مسجدجامعی وزیر وقت ارشاد بود با سینماگران خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم به من وقت صحبت داده شد آنجا از سازمان سینمایی با لفظ یک «مرکز فرماندهی واحد در سینما» نام بردم البته آن را به صورت مکتوب هم چند سال قبل از ماجرا ارایه داده بودم نظر حقیر این بود که همه کانون‌ها و انجمن‌ها و سازمان‌هایی که فعالیت سینمایی می‌کنند در سازمان سینمایی ادغام شوند و رئیس سازمان هم با نظر رهبری و با حکم رئیس جمهور انتخاب شود. برای آسان شدن کارها و سرعت دادن به تغییرات جدی در ساختار و تولیدات رئیس سازمان عضو شورای‌عالی امنیت ملی هیئت دولت و شورای‌عالی انقلاب فرهنگی باشد. البته با سازمان سینمایی همه مشکلات رفع نمی‌شود بلکه مدیریت و سیاستگذاری کلان سینما آسان می‌شود، اعمال سلیقه‌ها کم تر و یک رویه مشخص در مورد نظارت و حمایت وهدایت اعمال می‌شود. سیاست‌ها و رویه‌های مدیریتی سی‌سال گذشته دیگر جواب نمی‌دهد. فکر نو، ساختار و سازمان و جلوه نو می‌خواهد که البته اتفاقی که در حال افتادن است نقطه شروع است انشاءا... کم کم به آن سمت برویم که سازمان قدرتمند با امکانات وسیع وتاثیرگذار در سیاست‌های کلان کشور داشته باشیم.
** آز آشنایی با شمقدری تا همکاری با خزاعی
ابتدا بفرمایید با آقای شمقدری چه زمانی آشنا شدید شما با توجه به همکاری در اولین فیلم جوادشمقدری و همکاری در آخرین اثر خود با محمد خزاعی و شناخت از این دو نفر، ارزیابی‌تان از انتصاب محمد خزاعی به عنوان دبیر جشنواره فیلم فجر چیست، به ویژه اینکه حدود دو ماه پیش خبر جانشینی محمد خزاعی به جای شمقدری در معاونت سینمایی شایعه شده بود؟
شایعه درست کردن شیطنت بعضی خبرگزاری‌ها و سایت‌ها و روزنامه‌ها است، ماجرای جانشینی آقای خزاعی هم از اصل شایعه بود، هیچ مطلب جدی وجود نداشت، بنده تقریباً از نزدیک در جریان همه امور بودم.
در خصوص آشنایی با آقای شمقدری نیز باید بگویم وی در اولین کار بلند سینمایی‌اش قرار بود سناریویی از من را کار کند که آن فیلم را بعدها با نام «ویرانگر» خودم ساختم و از همان زمان، باب آشنایی ما باز شد و زمانی که خواست اولین اثرش را بسازد، از من برای برخی از مسائل سناریو مشاوره حقوقی گرفت (من در آن زمان سال آخر حقوق بودم) و به تدریج با ایشان روانه آبادان شدم ده روز با ایشان بودم و بعد بازگشتم در تیتراژ هم ظاهراً اسمی از من نیست اما از آنجایی که دستیار افراد سالم بودن افتخار دارد، بنده هم در جواب شما می‌گویم دستیار ایشان بودم. خب، در رابطه با آقای خزاعی عرض می‌کنم وی فردی جوان، مومن با توانمندی بالا است، توانایی‌هایی که در جهت فرهنگ انقلاب باید از آن استفاده کرد ، البته ایشان چندین بار توانایی‌هایش را در معرض ظهور گذاشته موفقیت‌های نسبی هم داشته است.
هم‌اکنون که مدیریت و برگزاری تقریبا بزرگ‌ترین واقعه فرهنگی هنری و حتی ملی کشور، یعنی جشنواره فیلم فجر برعهده وی نهاده شده حتماً کفایت انجام دادن این مسئولیت را داشته که آن را بر عهده‌اش گذاشته‌اند و انشاءا... شاهد مدیریت مؤمنانه و درخشان ایشان خواهیم بود.
**جشنواره فیلم فجر همیشه مستقل بوده، خزاعی هم قرار نیست قیام کند!
در خصوص اعلام استقلال آقای خزاعی از بنیاد سینمایی فارابی برای برگزاری این دوره از جشنواره فیلم فجر چه نظری دارید و آن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
جشنواره همیشه مستقل بوده است، در واقع برپایی جشنواره فیلم فجر حرکتی فرهنگی است که مستقلاً اتفاق می‌افتد، معمولا مدیران این بنیاد برگزار کنندگان جشنواره بوده‌اند، زمانی که آقای مسعودشاهی هم دبیر جشنواره فیلم فجر شدند از امکانات مالی و خدماتی و نیرویی بنیاد کمک گرفتند و فارابی یکسری حمایت‌های مادی و معنوی از ایشان کرد این اتفاق برای آقای خزاعی هم خواهد افتاد و آن استقلال معنی‌اش ساز و کار مدیریتی است.
من هنوز پاسخ سوالم را نگرفته‌ام، آقای خزاعی در مصاحبه‌ای گفته بودند که هر ساله برگزاری جشنواره برعهده فارابی بوده است اما امسال این مسئولیت را بنده مستقل از فارابی انجام می‌دهم، این حرف به معنای اعلام استقلال است، در این باره نظرتان چیست؟
اگر آقای خزاعی گفته است که من جشنواره را مستقل از فارابی برگزار می‌کنم نه این که مثلا قیامی به پا شده است یا ایشان اعلام استقلال کردند و یا قبلاً وابستگی بوده و... این گفته یعنی این که جشنواره به یک بلوغ 30 ساله رسیده است و می‌تواند مدیریت سینما دبیری خارج از مجموعه خود بگمارد تا جشنواره را برگزار کند، ضمن آن که بنده سخنگوی فارابی و آقای خزاعی نیستم.
با توجه به انتصاب آقای خزاعی به عنوان دبیر جشنواره فیلم فجر، تکلیف فیلم شما «قلاده‌های طلا» چه می‌شود؟ آیا در عرصه رقابتی شرکت می‌کند؟ قانون جشنواره چه می‌گوید؟
زمانی که قرار شد آقای خزاعی مسئولیت دبیر جشنواره را برعهده بگیرد، با هم صحبت کردیم که طبق قانون عمل شود.
** اگر جایزه خیری داشته باشد سال‌هاست که به لطف خدا از آن گذشته‌ایم
در قانون جشنواره آمده است که اگر عوامل اصلی یک فیلم در هیئت داوران باشند، آن فیلم حق شرکت در بخش رقابتی را ندارد، اما آقای خزاعی دبیری جشنواره را برعهده دارد،ممکن است در این باره توضیح دهید؟
در قانون جشنواره، جز موردی که گفتید نکته دیگری نیز وجود دارد مبنی بر این که اگرعوامل اصلی فیلم جزو دست‌اندرکارن جشنواره باشند نیز فیلم نمی‌تواند در بخش رقابتی شرکت کند، که دبیری جشنواره را هم شامل می‌شود البته ما هم می‌توانیم تقلب کنیم و بگوئیم که به صورت صوری فلانی تهیه کننده فیلم ما است اما این کارها، زشت است و قرار نیست ما انجام بدهیم.
بنابراین به خاطر دبیری آقای خزاعی باید از خیر حضور در عرصه رقابتی جشنواره و جایزه بگذرید.
اگر جایزه خیری داشته باشد سال‌هاست که به لطف خدا از آن گذشته‌ایم.
در خصوص «قلاده‌های طلا» این فیلم لقب سیاسی‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران را به خود گرفته است، آماده تنش‌های آن هستید؟
این عنوانی است که خبرنگاران و نویسندگان سینمایی به فیلم داده‌اند گرچه «قلاده‌های طلا» فیلم بسیار سیاسی است اما این که سیاسی‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران باشد را دیگران باید فیلم را ببینند و بعد نظر دهند. در مورد تنش‌ها هم، اگر آماده نبودم سمت این سوژه نمی‌رفتم جواب لبخند، لبخند است و پاسخ اخم هم البته گاهی اخم و گاهی لبخند ولی از میدان درنمی‌روم انشاءا...
شما پانزده سال نشریه سینماویدئو منتشر کردید و بیش از 420 هفته نامه و ماهنامه چاپ کردید. نقد و مقالات بسیاری نوشتید و ناگهان همه چیز تمام شد آیا دیگر تصمیم ندارید کار مطبوعاتی انجام دهید؟
پانزده سال که ناگهان نیست. بالاخره هم شرایط جسمی من اجازه نمی‌داد هم فیلمسازی را ادامه دهم هم کار پرتنش مطبوعاتی را دنبال کنم. ضمن اینکه با فراگیر شدن اینترنت و سایت‌های خبری هفته‌نامه و ماهنامه‌ها سینمایی برایم جذاب نبود. روزنامه سینمایی هم جای تحلیل و مقاله و جریان سازی فکری وجود ندارد. فقط خبر است و حداکثر راه‌اندازی موجی گذرا این برایم جالب نیست. ولی اگر روزی آقای داودی مدیر مسئولی روزنامه بانی فیلم را دیدید به دردهای دلش گوش دهید که چه رنجی می‌کشد. من واحد این رنج‌ها را پاس کردم قلبم اجازه مرور نمی‌دهد.
در مورد اختلافات تهیه‌کنندگان...
بماند برای آینده اگر عمری بود در خدمتیم.
